- م. انقلاب، خ. کارگر جنوبی، ک. مهدیزاده، پ. ۲۷، واحد ۱۹ (لطفاً پیش از تشریففرمایی تماس بگیرید.)
پیشتر در مطلبی مقدمات تنظیم سند برای صفحهبندی کتاب ذکر شد. از مقدمات حیاتی و اساسی در چاپ کتاب انتخاب فونت مناسب برای متن است. بعد از انتخاب فونت و تعیین اندازه آن، تعیین فاصله سطرها از یکدیگر و متمایز کردن پاراگرافها قدمهای بعدی است. در این مطلب تنظیم فونت و پاراگراف شرح داده شده است.
فونت مناسب فونتی است که هم بعد از چاپ چشمنواز باشد، هم بیش از اندازه لاغر نباشد و هم با موضوع کتاب متناسب باشد. استاندارد کتاب در این سالها اینگونه بوده است که غالباً از فونتهای سری «بی» یا «آیآر» استفاده میشود و فونتهای کریم، نازنین، میترا، لوتوس و زر از رایجترین فونتهااند. در این میان بنا بر سنتی که در این سالها در چاپ کتاب شکل گرفته، بعض فونتها برای بعض کتابها بیشتر استفاده میشود؛ مثلاً فونت میترا برای شعر کاربرد بیشتری داشته است تا فونت زر. اما تقریباً تمام این فونتها نقائصی دارند و اصطلاحاً سواد و بیاض آنها متناسب نیستند. فونتهایی که تحت عنوان «قلم برتر» عرضه میشوند، بسیاری از نقصهای رایج را ندارند و چشمنوازتر هم هستند.
بعد از انتخاب فونت، تعیین اندازه آن هم مهم است. بسته به قطع و موضوع کتاب، غالباً اندازه فونت بین ۱۲ تا ۱۴ انتخاب میشود. فاصله سطرها را معمولاً بیشتر از یک قرار نمیدهند. در بعض قطعها (مثلاً رقعی) و بعض فونتها (مثلاً بیکریم) بهتر است فاصله بین سطرها از یک هم کمتر باشد. این فاصله را میتوان روی ۰٫۸ یا ۰٫۹ قرار داد.
دو شیوه پاراگرافبندی وجود دارد. در یکی اولین سطر پس از تیترها بدون تورفتگی و بقیه با ۰٫۵ سانتیمتر تورفتگی شروع میشوند. در شیوه دیگر ابتدای هیچیک از پاراگرافها تورفتگی وجود ندارد و همه پاراگرافها با یکدیگر مقداری فاصله دارند و به این شیوه از هم متمایز میشوند. نکته دیگر در تنظیم پاراگرافها مشخص کردن تکلیف سطرهای بیوه و یتیم است که در مطلب دیگری شرح داده شده است.